October 2024
ಕವಿ-ಕಾವ್ಯ
ನಾನೃಷಿಃ ಕವಿರಿತ್ಯುಕ್ತಮೃಷಿಶ್ಚ ಕಿಲ ದರ್ಶನಾತ್ |
ವಿಚಿತ್ರಭಾವಧರ್ಮಾಂಶತತ್ತ್ವಪ್ರಖ್ಯಾ ಚ ದರ್ಶನಮ್ ||
ಸ ತತ್ತ್ವದರ್ಶನಾದೇವ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಪಠಿತಃ ಕವಿಃ |
ದರ್ಶನಾದ್ವರ್ಣನಾಚ್ಚಾಥ ರೂಢಾ ಲೋಕೇ ಕವಿಶ್ರುತಿಃ ||
ತಥಾ ಹಿ ದರ್ಶನೇ ಸ್ವಚ್ಛೇ ನಿತ್ಯೇಽಪ್ಯಾದಿಕವೇರ್ಮುನೇಃ |
ನೋದಿತಾ ಕವಿತಾ ಲೋಕೇ ಯಾವಜ್ಜಾತಾ ನ ವರ್ಣನಾ || (ಕಾವ್ಯಾನುಶಾಸನ, ಪು. ೪೩೨)
ಋಷಿಯಲ್ಲದವನು ಕವಿಯಲ್ಲ. ಋಷಿತ್ವ ಬರುವುದು ದರ್ಶನದಿಂದ. ಚಿತ್ರ-ವಿಚಿತ್ರವಾದ, ಬಗೆಬಗೆಯ ಭಾವಾಸ್ತಿತ್ವಗಳ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಮನ್ವಯವೇ ದರ್ಶನ. ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಇಂಥ ದರ್ಶನವುಳ್ಳವನನ್ನೇ...
In the characters of Queen Dhāriṇī and Irāvatī, we can see the abhinaya of mature and experienced women; there is a difference of flavour in them. Dhāriṇī is the queen and she carries herself with the kind of dignity and majesty expected of the royalty; Irāvatī is probably younger to Dhāriṇī; she is, in a sense, inferior to the queen in the profundity and seriousness of character; she gives herself to pleasure, jealousy, and anger. It appears...
हर दृष्टि से सनातन धर्म, बौद्ध धर्म की तुलना में श्रेष्ठ है। यह सनातन धर्म की श्रेष्ठता का ही प्रतिफल है कि उससे बौद्ध धर्म का जन्म हुआ किंतु बौद्ध धर्म में अपने समतुल्य या अपने से श्रेष्ठ संप्रदाय को उत्पन्न कर पाने की क्षमता नही रही। यही कारण है कि उससे वज्रयान, सहजयान, महाचीन और गुह्यसमाज जैसे छुटषुट मत पैदा होते रहे। इसके विपरीत सनातन धर्म का शताब्दियों पूर्व की लम्बी परम्परा रही है इस परम्परा ने परम शांति तथा आत्म तत्त्व के दर्शन से संयुक्त...
ಭಾರತೀಯ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆ ಮತ್ತು ಕಲಾಮೀಮಾಂಸೆಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಟ್ಟತೌತನ ಹೆಸರು ಅಜರಾಮರ.[1] ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಬಾಳಿ ಬೆಳಗಿದ ಈ ವಿದ್ವದ್ವಿಭೂತಿ ಒಂಬತ್ತು-ಹತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನಗಳ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದವನೆಂದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಈತನ ‘ಕಾವ್ಯಕೌತುಕ’ದ ಹೊರತಾಗಿ ಮತ್ತಾವ ಗ್ರಂಥದ ಕುರುಹೂ ನಮಗೆ ಉಳಿದಿಲ್ಲ. ಇದಾದರೂ ನಮಗಿಂದು ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಕೇವಲ ಅವರಿವರು ಉದ್ಧರಿಸುವ ಶ್ಲೋಕಭಾಗಗಳಿಂದ ನಮಗೆ ಈ ಕೃತಿಯ ಮಹತ್ತ್ವ ತಿಳಿಯುತ್ತಿದೆ.[2] ಹೀಗೆ ತಿಳಿದಾಗ ನಾವೆಂಥ ಅದ್ಭುತ ಶಾಸ್ತ್ರನಿಧಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡೆವೆಂಬ ದುಃಖ ಉಮ್ಮಳಿಸಿ ಬರದಿರದು. ಇಂತಿದ್ದರೂ ಈಗ ನಮಗೆ...