Literature

पूषवाडान्वयाब्धीन्दो स्वस्ति नारायणप्रभो |

नेत्रे गात्रे तथा श्रोत्रे वक्त्रे पुष्पेषुशोभ ते ||

यागक्रियार्थं खलु वृक्षराजो

वर्णक्रियार्थं खलु भृङ्गराजः |

तुलाक्रियार्थं खलु विट्तराजो

न किञ्चिदर्थं भुवि नर्सराजः ||

Naḍimiṇṭi Maṅgaleśvaraśāstri was a scholar, who was born in a town called Nāgūru of the Pārvatīpura province in the Viśākhapaṭṭaṇam district of the erstwhile Andhra Pradesh. He lived in the 19^th century and was an authority on language and grammar. In his wit, he was like the famous Rāmakṛṣṇa of Tenāli.

त्वमसि रसिकमध्ये मङ्गलस्वानरम्यः

समरमृदितशत्रुः किं च रम्भारतीच्छुः |

दरधरहृदयोsहं नेश्वरश्रीर्जितोsन्यैः

मम वितर समृद्ध्यै मन्दिरं का क्षतिस्ते ||

नृसिंहाख्ये गण्डशैले  वरदाख्यो महामणिः |

निपत्य खलु तत्तैव व्यशीर्यत सहस्रधा ||

अनाघ्रातव्यङ्ग्यैरपरिचितशब्दार्थरचनै

रबुद्धालङ्कारैरनवगतभावोज्ज्वलरसैः |

यशोमात्रं कूजन्नवनवदुराशैः कुकविभि

र्दुरध्वे व्याकृष्टा भगवति विपन्नासि कविते ||

67.

नीवारशूकवत्तन्वी विद्युल्लेखेव भास्वरा |

रमणी रमणीयेयं स्मरणीया स्मरारणिः ||

विद्याधरोsप्सरोयक्षरक्षोगन्धर्वकिन्नराः |

कृष्णराज महाराज ! गायन्ति तव वैभवम् ||

Mummaḍi Śrī Kṛṣṇarāja Wodeyar (i.e., Krishnaraja Wodeyar III) was famous for his scholarship and his patronage of scholars. It was during his reign that the epics Rāmāyaṇa and Mahābhārata were translated completely in prose form into the Kannada language. Several great scholars such as Kuṇigal Rāmaśāstri, Sosale Garaḻapuriśāstri, Kāśi Śeṣaśāstri, Karūru Śrīnivāsācārya, and Gūḻi Bāḻācārya were supported by him.

निष्पिष्टापि परं पदाहतिशतैः शश्वद्बहुप्राणिनां

संतप्तापि करैः सहस्रकिरणेनाग्निस्फुलिङ्गोपमैः |

छागाद्यैश्च विचर्चितापि सततं मृष्टापि कुद्दालकै

र्दूर्वा न म्रियते तथापि तरां धातुर्दया दुर्बले ||

कणभयिताहे तर्के फणभयिताहे सुशब्दगणनोर्दके |

मन्दरवृत्तं वर्ते श्रुत्यंतसुधाम्बुधौ महागर्ते ||

यस्य षष्टी चतुर्थी च विहस्य च विहाय च |

अहं चापि द्वितीया स्याद्द्वितीया स्यामहं कथम् ||