Literature

A story for a verse - Kāvyakaṇṭha Gaṇapati-muni's Uddiṣṭākṣarī

प्रीतिं ददाति विपुलां श्रियमातनोति

निर्माति नूत्नसमयं दुरितं धुनोति |

आर्द्रीकरोति हृदयान्यपि देवतानां

कस्मै शुभाय न भवेत्कविता विदोषा ||

 

A story for a verse - Kāvyakaṇṭha Gaṇapati-muni and his concern for the nation

कुलीनः क्षुद्राय प्रवर इति धत्ते निजसुतां

अनार्यान् विज्ञाश्च प्रभव इति गायन्ति शतशः |

बलं बाह्वोर्लुप्तं हृतमपि च वाग्वीर्यमरिभिः

दशां देशस्यैतां प्रतिपदमयं ध्यायति जनः ||

A story for a verse - Ambikādatta and Vāsiṣṭhagaṇapati-muni

सत्वरकवितासविता कश्चिद्गौडोSहमम्बिकादत्तः |

गणपतिरिति कविकुलपतिरितिदक्षो दाक्षिणात्योsहम् ||

Kāvyakaṇṭha Vāsiṣṭhagaṇapati-muni was good at composing poems even at a very young age. He excelled at composing poetry at an unimaginable pace. In his early years, he travelled to Navadveepa in Bengal to participate in poetry competitions. Navadveepa, which was full of people belonging to the Navīna-nyāya school of thought, hosted a poetry competition in the year 1823 ACE. (on the jyeṣṭha aṣṭami).

ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಅಡಿಗ : ಇನ್ನೊ೦ದು ಓದು

ಅಡಿಗರ ಪ್ರತಿಭೆ ಮತ್ತು ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ:

ಇದುವರೆವಿಗೂ ಅಡಿಗರ ಕಾವ್ಯ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಾದ ಸ್ಥಿತ್ಯ೦ತರ, ವಿರೋಧಾಭಾಸ ಮತ್ತು ಅನೌಚಿತ್ಯಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ ಮೇಲೆ, ಇವೆಲ್ಲದರ ಹೊರತಾಗಿ ಅಡಿಗರ ಕಾವ್ಯಗಳು ನಮ್ಮನ್ನು ಸೆಳೆಯಲು ಕಾರಣವಾದ ಅವರಲ್ಲಿದ್ದ ಅಪ್ರತಿಮಪ್ರತಿಭೆ ಮತ್ತು ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಗಳನ್ನೂ ಅದರಲ್ಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಪರ೦ಪರೆ, ಪುರಾಣೇತಿಹಾಸದ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಚಿತ್ರಣಗಳ ಮೂಲಕ ಪುರಾಣಗಳ ವಿಷಯವನ್ನೋ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನೋ ಬಳಸುವುದನ್ನು ನೋಡೋಣ.

ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಅಡಿಗ : ಇನ್ನೊಂದು ಓದು

ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಅಡಿಗರು ಎ೦ದಾಗ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣ ಮು೦ದೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ವಿಚಿತ್ರಚಿತ್ರಗಳು ಎದುರಾಗುತ್ತವೆ. ಅವರ ವಿಲಕ್ಷಣಕಾವ್ಯಶೈಲಿ, ಪುರಾಣ-ಪರ೦ಪರೆಯಿ೦ದಾಯ್ದ ಪ್ರಚಲಿತ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಬಿ೦ಬಿಸುವ ಚಿತ್ರಣಗಳು, ತಳಮಳ, ಬೀಭತ್ಸ, ಹುಮ್ಮಸ್ಸು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿ೦ತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕಾವ್ಯದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲೆಲ್ಲೋ ಹಠಾತ್ತನೆ ಬ೦ದೆರಗಿ ನಮ್ಮನ್ನು ಚಕಿತಗೊಳಿಸುವ ಅಪ್ರತಿಮ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು.

ಹೀಗೆ ಬಿಡಿಬಿಡಿಯಾಗಿ ತೆರತೆರನಾದ ಕಲ್ಪನೆಗಳು, ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಅವರ ಕಾವ್ಯಗಳ೦ತೆಯೇ ಅವರ ನೆನಪಿನೊ೦ದಿಗೇ ಮೂಡುತ್ತವೆಯಾದರೂ ಒಟ್ಟ೦ದದಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರವಾದ ಚಿತ್ರಣ ಕಾಣುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.

A Touchstone for Dhvani

Dhvani, the power of suggestion, has been held as the most powerful poetic tool by Indian aestheticians. It is the chief instrument through which we achieve impersonality and experience rasa.

Appayyadīkṣita, in his work Citramīmāṃsā, cites a single verse that exemplifies dhvani: