Arts

(ಕಳೆದ ಸಂಚಿಕೆಯಿಂದ...)  

ಪ್ರಕೃತ ಕಾಲದ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಶಿಲ್ಪಸಾಗರಯಾನದ ಅವಶ್ಯಕತೆ

(ಕಳೆದ ಸಂಚಿಕೆಯಿಂದ...) ಎಲ್ಲಾ ಶಿಲ್ಪಗಳೂ ನೃತ್ಯಶಿಲ್ಪಗಳಾದೀತೇ? ನೃತ್ಯಕ್ಕೋ ಚಲನೆಯೇ ಉಸಿರು. ಆದರೆ ಚಲನಾತೀತವೆನಿಸಿದ ನರ್ತನಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಹೇಗೆ? ಶಿಲ್ಪಗಳನೇಕ ವಿಶೇಷವಾದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾದ ಭಂಗಿಭಾವಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದವೇ. ಕಥಾಪ್ರಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೇಳುವ ಚರರೇಖಾವಿಲಾಸದ ಶಿಲ್ಪಗಳೂ ಹಲವಿವೆ. ಅವೆಲ್ಲಾ ನೃತ್ಯಶಿಲ್ಪವೆಂದೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅರ್ಹವೇ? ಅಥವಾ ನಾಟ್ಯಾಯಮಾನತೆಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಕೊಡುಗೆ ಎಷ್ಟು? ಇದು ಅನ್ವೇಷಕರನೇಕರ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ.ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಹುಡುಕುವ ಕಾಯಕವೇ ಈ ಪ್ರಬಂಧದ ಮುಖ್ಯವಸ್ತು.   ಭಾರತೀಯ ಕಲೆಗಳು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸರ್ವ ಸ್ವತಂತ್ರವೇ ಆದರೂ ಬಹಳ ಶಿಸ್ತಿನ ನೋಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.

ಮಾನವನ ಜೀವವಿಕಾಸದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಆಸ್ವಾದನೆಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೇರಿದ ಕಲೆಗಳ ಪೈಕಿ ಚಿತ್ರವು ಮೊದಲನೆಯದಾದರೆ, ಶಿಲ್ಪ ಎರಡನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸಾಧ್ಯತೆ. ಆಯಾಯ ಕಾಲದ ಆಸ್ವಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುವ ಗಾನ, ನಾಟ್ಯಗಳನ್ನೂ ನವನವೋನ್ಮೇಷವಾಗಿ ಸ್ಥಿರೀಕರಿಸಿ, ಎಷ್ಟೋ ಕಲಾವಿಕಾಸಗಳಿಗೆ ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ಶಾಶ್ವತತೆಯನ್ನು ದಯಪಾಲಿಸುತ್ತಲೇ, ಭವಿಷ್ಯದ ಮತ್ತೊಂದು ಗಾನ-ನಾಟ್ಯಾವರಣದ ವಿಕಾಸಕ್ಕೂ ಉಪಕರಿಸಿವೆ. ಶಿಲ್ಪಗಳಿಗೆ ಮಾನವ ದೇಹಗಳೇ ಪ್ರೇರಣೆ ಎಂಬುದೇನೋ ನಿಜ. ಆದರೆ ಅವು ಯಥಾವತ್ತು ಪ್ರತಿಕೃತಿಗಳಾದರೆ ಚೆಲುವು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರವಾದೀತೇ? ಇನ್ನು ನೃತ್ಯಕ್ಕೋ ಚಲನೆಯೇ ಉಸಿರು. ಆದರೆ ಚಲನಾತೀತವಾದ ನರ್ತನಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಹೇಗೆ? ಶಿಲ್ಪಗಳನೇಕ ವಿಶೇಷವಾದ ಭಂಗಿಭಾವಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದವೇ. ಆದರೆ ಅವು ನೃತ್ಯಶಿಲ್ಪವೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅರ್ಹವೇ?

Tyāgarāja's Darini telusukonti is my favorite kṛti in the rāga Śuddhasāveri. Many others have also composed songs in this rāga. In fact, there are several other compositions of Tyāgarāja in Śuddhasāveri but Darini telusukonti stands apart by its brilliance. The possibilities for elaboration of saṅgatis in this kṛti are tremendous.

Grahabedha is an interesting as well as a mesmerising facet of music. The science behind Grahabedha is very simple. The terminology becomes clear if it is called graha-svara-bedha instead [It may be noted that we discussed Graha in part-1. Graha means the ‘reference note’]. When Graha (i.e., the reference note, ‘Sa’) of a rāga is shifted sequentially to the notes that follow, i.e. if we start considering Ri, Ga, Ma.. of a rāga as reference notes, and sing rest of the notes relative to this new reference, the original rāga sounds a different rāga with each shift.

Hindola is one of my favourite rāgas. The equivalent of Hindola in the Hindustani system is a rāga called Malkauns. Many feel that the manner in which it is rendered in South Indian classical music is different. In my opinion, however, Hindustani musicians have used Malkauns in a more aesthetic, mature, and creative manner as compared to the Carnatic musicians, barring a fewlike Dr. M Balamuralikrishna and Dr. Nagavalli Nagaraj.

For a cricket-crazed nation like India, we do not have to wait long before a cricket series starts, grooves us in to a sway of emotions, and causes a deluge of frenzied reactions to the victories or the defeats. Even as the cricket World Cup follows each other, every two years in the shortened 20-20 format and every four years in the longer version, the cricketing nations, a good number of them, are treated to a veritable swing of emotions from euphoria to depression following their team’s wins or losses.

Around 1925-26, I had been to Delhi to undertake a political study--to gain knowledge about the condition, status, and the future of India's Princely States.  I met Captain Ajab Khan to gather information about the army and other personnel employed by the Princely States. Ajab Khan hailed from Punjab. He had served as a Commander of one of the units engaged in the First World War (1914-18). He had been nominated as a Member of the then Rajya Sabha.

This is the second part of the two-part article published on the occasion of the 2018 Tyāgarāja Ārādhana Utsavam, which falls on today's date. — Editors

Prekshaa is glad to bring out a special two-part article on the occasion of Tyāgarāja Ārādhana 2018, which falls on January 6^th this year. This also happens to be Tyāgarāja's 250^th birth anniversary year. — Editors

Śrī Tyāgarājāya Namaḥ

vyāso naigama-carcayā mrudugirā valmīka-janmā muniḥ
vairāgye śuka eva bhaktiviṣaye prahlāda eva svayaṃ |
brahmā nārada eva cāpratimayoḥ saṅgīta-sāhityayoḥ
yo rāmamṛtapāna-nirjita-śivastaṃ tyāgarājam bhaje ||