Profiles

ಶೇಷಣ್ಣನವರ ಜೀವನದ ಕಡೆಯ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದೆರಗಿದ ಆಘಾತವೆಂದರೆ ಅವರ ಧರ್ಮಪತ್ನಿ ಶಾರದಮ್ಮನವರ ವಿಸ್ಮೃತಿರೋಗ. ಎಷ್ಟೆಲ್ಲ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಹಾಡು, ಸ್ತೋತ್ರ, ಗೀತಗಳನ್ನು ವಾಚೋ ವಿಧೇಯವಾಗಿ ಇರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಅವರಿಗೆ ಒಂದು ಅಕ್ಷರವನ್ನೂ ಮಾತನಾಡಲಾಗದಂಥ ಭೀಕರವಿಸ್ಮೃತಿ ಬಂದೆರಗಿತ್ತು. ಅವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ದೇಹದ ಮೇಲೆಯೇ ನಿಯಂತ್ರಣವಿರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಟರೆ ಮತ್ತೆ ಬರುವ ದಾರಿ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅನುದಿನದ ಗೃಹಕೃತ್ಯಗಳಿರಲಿ, ವೈಯಕ್ತಿಕವಾದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕೂಡ ಅರಿವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದೊಂದು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಮಗುವಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ. ಇಂಥ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ತೊಂದರೆ ಎಂಥದ್ದೆಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಆ ಬಳಿಕ ನನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಸ್ಥಿತಿ ಬಂದಾಗಲೇ ಅರಿತದ್ದು, ಅನುಭವಿಸಿದ್ದು.

Creating Happiness

I’ve already told that the main aspects of his ingenuity were his wisdom and his conduct. One of his key principles was the prominence he gave to the capability of creating happiness. He wanted to interact with everyone in a way that would gladden them. None of his words have caused bitterness in anyone nor have they tarnished anyone’s image; in essence his policy was to ensure happiness in everyone as far as possible.

संतोषं जनयेत्प्राज्ञः

तदेवेश्वरपूजनं॥

The Lecture at Shankara Mutt

The long years of service that DVG rendered variously as the member of the Municipal Council (1915-16), Legislative Council (1927-40), Mysore University Senate (1927-42), Mysore State Reforms Committee (1938-39) and other expert committees was inspired by this selfsame spirit of all-encompassing dedication to the nation. The index finger that shaped and guided his life was the following verse which he used to repeatedly recall:

jñāninā caritum śakyaṃ
samyag rājyādilaukikaṃ     

‘ಸಂಧ್ಯಾದರ್ಶನ’ವನ್ನು ಬರೆದ ಆಚೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನನಗೆ ನಮ್ಮ ಕರ್ಮಕಾಂಡಗಳ ರೂಪ-ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಬೇಕು, ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು, ಜಳ್ಳು-ಕಾಳುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ನಮ್ಮ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಶ್ರುತಿ-ಸೂತ್ರ-ಸ್ಮೃತಿಗಳ ಆಂತರ್ಯಕ್ಕೂ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಾಗುವಂಥ ಶುದ್ಧವಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹವಣಿಸಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಕುರಿತು ಶೇಷಣ್ಣನವರೊಡನೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಆಗೆಲ್ಲ ಅವರು ನನ್ನ ವಿಚಾರಧಾರೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚುವುದಲ್ಲದೆ ತಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿ-ಧೋರಣೆಗಳನ್ನೂ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಂಥ ಒಂದು ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ನಾನು ಮದುವೆ-ಮುಂಜಿಗಳಂಥ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಆಡಂಬರ-ಅಬ್ಬರ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ, ಅಶಾಸ್ತ್ರೀಯವೂ ಅನವಶ್ಯವೂ ಆದ ಆರ್ಭಟಗಳನ್ನು ಪುರೋಹಿತರೂ ಕರ್ತರೂ ಮೆರೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದೆ. ಆಗ ಅವರೆಂದರು:

Home in Chamarajpet

It is very hard for me to write about V.S.Srinivasa Sastri or to get anything written about him. It is a challenging task to decide where to start and where to end. What’s all the more difficult is for me to control my own emotions. I had always considered him as my younger father (Uncle).  He too, similarly, had great affection for me. It is impossible not to get swept by his showering of love and affection. However, this might also hinder an essential quality called objectivity which every pen portrait should posses.

"Do you have a notebook?” asked DVG when I went to see him one evening. When I said “yes,” he made me write this verse:

अज्ञस्य दु:खौघमयं
ज्ञस्यानन्दमयं जगत् |
अन्धं भुवनमन्धस्य
प्रकाशं तु सुचक्षुषः||

ನಾನು ಊಹಿಸುವಂತೆ ಅವರ ಮನಃಸಿದ್ಧತೆ ಬಹುಕಾಲದ ಮುನ್ನವೇ ಆಗಿತ್ತಾದರೂ ವ್ಯಾಸಂಗಸಿದ್ಧತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅನುಕೂಲ ಬಂದದ್ದು ನಿವೃತ್ತಿಯ ಬಳಿಕ. ದಿಟವೇ, ಅವರು ನಿವೃತ್ತರಾದಾಗ ಮಗಳ ಮದುವೆಯ ಬಾಧ್ಯತೆ ಉಳಿದಿತ್ತು, ಮಗನ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಪೂರ್ಣವಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಶೇಷಣ್ಣನವರು ನಿವೃತ್ತಿಯ ಬಳಿಕವೂ ಕೆಲವು ಕಾಲ ದುಡಿಯಬೇಕಾಗಿ ಬಂತು. ಈ ಎಲ್ಲ ಬಾಧ್ಯತೆಗಳು ತೀರಿದ ಬಳಿಕ ಹೆಂಡತಿ-ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ಕೇಳಿದರಂತೆ:

Reorganizing the Municipal Council